Rusya’nın milletlerarası sulardaki zayıf noktası: Fıstık Deliği’nin ehemmiyeti ve Putin’in zaferi

Rusya’nın Okhotsk Denizi’nde yer alan ve yalnızca 52 bin kilometrekarelik bir alanı kapsayan Fıstık Deliği, coğrafik küçüklüğüne karşın, ülkenin milletlerarası stratejileri ve ekonomik güvenliği açısından kritik bir kıymete sahip.

ULUSLARARASI SULARDAKİ TEHLİKE

Adını yer fıstığının kabuğuna benzeri imajından alan “Fıstık Deliği” Kamçatka Yarımadası, Kuril Adaları, Sahalin Adası ve Rusya ana karası ortasında yer alıyor. Bu bölge, coğrafik açıdan son derece kritik bir noktada bulunuyor. Her ne kadar Rus kara sularıyla çevrili olsa da, bölge memleketler arası sularda yer alıyordu. Lakin bölge, kıyıdan 200 deniz milinden daha uzak olduğu için memleketler arası sular statüsündeydi. Bu durum, 1990’lı yıllarda yabancı ülkeler tarafından fark edildi ve Çin, Güney Kore, Polonya ve Ukrayna üzere ülkeler bölgeye süratle balıkçı gemilerini göndermeye başladı.

EKONOMİK VE EKOLOJİK TEHDİT

Fıstık Deliği’nin milletlerarası sularda bulunması, Rusya için büyük bir tehdit haline geldi. Balık sürülerinin bu bölgeye girmesi ve yabancı balıkçı gemilerinin çok avlanması, Rusya’nın balık stoklarını olumsuz etkileyerek ekonomik kayıplara yol açtı.

1991 yılında Çin, Polonya ve Güney Kore’den gelen filolar yaklaşık 700 bin metrik ton balık toplarken, sonraki yıl bu ölçü 1 milyon metrik tona ulaştı. Bu sorunun çözülmesi için 2012’de, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hükümeti milletlerarası hukuka başvurmayı seçti.

BM’NİN KARARI VE RUSYA’NIN ZAFERİ

2013 yılında Rusya, Birleşmiş Milletler’e başvurarak Fıstık Deliği’nin Rusya’nın kıta sahanlığının bir modülü olduğunu ilan etti. 2013’ün Kasım ayında, BM alt komitesinin bu talebi kabul etmesiyle, Rusya’nın bölgedeki denetimi pekişmeye başladı. 2014 yılında ise BM Kıta Sahanlığı Hudutları Kurulu, Fıstık Deliği’ni resmen Rusya’nın Münhasır Ekonomik Bölgesi (MEB) olarak tanıdı. Böylelikle, bölgenin memleketler arası sular statüsü sona erdi ve büsbütün Rusya’nın denetimine geçti.

Fıstık Deliği yalnızca balıkçılık için değil, birebir vakitte güç kaynakları açısından da kritik bir alandır. Okhotsk Denizi’nin bu kısmı, büyük petrol ve doğal gaz rezervlerine mesken sahipliği yapmaktadır. Bu varlıklı kaynaklar, Rusya’nın ekonomik gücünde kıymetli bir rol oynamaktadır. Fıstık Deliği’nin denetim altına alınması, Rusya’nın güç kaynakları üzerindeki hakimiyetini güçlendirirken, bölgedeki stratejik duruşunu da sağlamlaştırmıştır.

Fıstık Deliği’nin Rusya’nın denetimine geçmesi, yalnızca ekonomik bir zafer değil, tıpkı vakitte askeri stratejilerde de değerli bir dönüm noktası oldu. BM’nin onayı, Rusya’nın Okhotsk Denizi üzerindeki hak savlarını pekiştirdi ve bölgedeki askeri hareketlilikte daha sert siyasetlerin izlenmesine taban hazırladı. Bu gelişme, bilhassa Japonya ve ABD üzere büyük güçlerin bölgedeki faaliyetlerini direkt etkileyerek, global güvenlik istikrarlarını yine şekillendirdi.