Türkiye Otomotiv Pazarında Tarihi Rekor ve Gelecek Beklentileri

Türkiye Otomotiv Pazarında Tarihi Rekor

Türkiye otomotiv sektörü, son yıllarda yaşanan zorluklara rağmen yeni bir tarihi rekora imza atmaya hazırlanıyor. ÖTV matrah güncellemesi yapılmaması ve krediye erişimdeki sıkıntılara rağmen, 2023 yılı aralık ayı ve genel satış rakamlarının rekor tazelemesi bekleniyor. Sektör temsilcileri, Merkez Bankası’nın (MB) faiz indirimleri sonrasında taşıt kredi kanallarının açılmasıyla birlikte 2025 yılında hareketli bir yıl öngörüyor.

Geçtiğimiz hafta yayımlanan yeni düzenlemelerin, ÖTV muafiyetli araçların ithal markalar üzerindeki baskısını artırması ve yerli otomobil üretimini desteklemesi bekleniyor. Aralık 2023 itibarıyla, yıllık bazda yaklaşık %38 artışla 158,7 bin adet otomobil ve hafif ticari araç satıldığının bilgisini paylaşan sektör, böylece tüm zamanların aralık ayı rekorunu kırmış oldu. 2023 yılı toplamında ise 1 milyon 232 bin adetle en yüksek yıllık satış rakamına ulaşıldı.

Pazar Hareketliliği ve Gelecek Beklentileri

Sektör temsilcileri, aralık ayının sonuna gelindiğinde otomobil ve hafif ticari araç satışlarının 165 bin ila 175 bin arasında olabileceğini belirtiyor. Eğer bu tahminler gerçekleşirse, otomotivciler 2023’teki tarihi rekoru bir kez daha tazelemiş olacak. Türkiye otomotiv pazarının artık 1 milyon adet bandına oturduğu konusunda genel bir görüş birliği bulunurken, 2025 yılında bu barajın aşılacağına dair inanç da oldukça yüksek.

Faiz İndirimlerinin Etkisi

Sektörün geleceğini şekillendirecek en önemli faktörlerden biri olarak görülen faiz indirimleri, taşıt kredileri üzerinde de olumlu bir etki yaratması bekleniyor. Görüşülen banka yöneticileri, Merkez Bankası’nın geçen haftaki 250 baz puanlık faiz indirimine paralel olarak, taşıt ve konut kredisi faizlerinin de hızla düşeceğini ifade ediyor. Türkiye’nin önde gelen bankalarından birinin yöneticisi, taşıt kredilerinin önümüzdeki günlerde 25 ila 30 baz puan ineceği öngörüsünde bulundu. Bu durum, tüketici için ulaşılabilir bir yatırım aracı olarak otomobil alımını teşvik edebilir.

Stok Eritme Telaşı ve Pazar Dinamikleri

Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gülan, aralık ayındaki pazar hareketliliğinin markaların pazar paylarını koruma çabasıyla ilişkili olduğunu belirtiyor. Markaların, gerekirse zararına satış yaparak stoklarını eritmeyi hedeflediklerini ifade eden Gülan, filo satışlarının da pazarın hareketlenmesinde önemli bir rol oynadığını ekliyor. Ayrıca, pandemiden kaynaklanan ertelenen talebin de tam olarak karşılanamadığını vurguladı.

ÖTV Matrah Güncellemesi ve Elektrikli Araçlar

Türkiye otomotiv sektöründe son iki yıldır ÖTV matrahları güncellenmemiş durumda. Bu durum, %80 ÖTV bareminin altındaki araç sayısının neredeyse sıfıra inmesine neden oldu. Sektör uzmanları, matrah güncellemesinin fiyatları ortalama %6 civarında düşürebileceği konusunda hemfikir; ancak bu konuda bir umutları bulunmuyor. ÖTV matrah artışının, özellikle elektrikli araçlar için gündeme gelebileceği düşünülüyor. Elektrikli araçlarda %10 ve %30 ÖTV baremlerinin oldukça düşük kaldığı ifade edilmekte.

Engellilere Yönelik Yeni Düzenleme

Geçtiğimiz hafta açıklanan engellilere yönelik araç satışındaki yeni düzenleme, sektörde önemli bir değişiklik yaratacak gibi görünüyor. ÖTV istisnası için %40 yerlilik şartı getirilmesi, yerli araç üretimini desteklerken, ithal markaların pazar payını etkileyebilir. Bu düzenlemenin, 2024’te %30’un altına inen yerli araç satışlarına olumlu yansıyacağı öngörülüyor.

Araç Kiralama Sektöründeki Durum

Tüm Oto Kiralama ve Mobilite Kuruluşları Derneği’nin (TOKKDER) raporuna göre, operasyonel araç kiralama sektörü yılın ilk dokuz ayında 64 milyar 200 milyon TL’lik yeni araç yatırımı yaptı. Ancak, enflasyon ve finansman kaynaklarına erişimdeki engeller nedeniyle büyüme beklentisinin altında kaldı. TOKKDER Başkanı Kağan Yaşa, enflasyonun kontrol altına alınması durumunda sektörün tekrar büyüme sürecine girebileceğini belirtti.

Satış Sonrası Hizmetlerdeki Gelişmeler

Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS) Başkanı Ali Özçete, 2024 yılının otomotiv satış sonrası sektörü için durağan geçeceğini öngörüyor. Krediye erişim zorlukları, enerji maliyet artışları ve bakım periyotlarının ertelenmesi gibi faktörlerin satışları olumsuz etkilediğini belirten Özçete, 2025 yılında faiz indirimlerinin etkisiyle yurtiçi piyasada arz-talep dengesinin yeniden sağlanabileceğini ifade etti.