Yılmaz Güney, 37. ölüm yıldönümünde anıldı.

Bugün 9 Eylül… Yılmaz Güney’in ölüm yıldönümü. Oyuncu, yönetmen ve senarist Yılmaz Güney, ölümünün 37. yılında anılıyor.

“Adım, zorluklar karşısında eğilmez, umutsuzluğa kapılmaz, yılgınlığa düşmez ve baş eğmez anlamına gelir. Soyadım Pütün ise bir dağ meyvesinin kırılmaz çekirdeği demektir. 1937 yılında, topraksız bir köylü ailenin iki çocuğundan biriyim.”

1937’de Adana’da doğan Yılmaz Güney’in gerçek adı Yılmaz Pütün. Kendi ifadesine göre Pütün, kırılması zor sert meyve çekirdeği demek.

Topraksız, mülksüz bir köylü ailenin iki çocuğundan biri olarak dünyaya gelen Yılmaz Güney’in babası Siverekli, annesi Vartolu.

SİNEMANIN KAPILARI İSTANBUL’DA AÇILIR

Üniversite okumak üzere İstanbul’a gidip de yönetmen Atıf Yılmaz’la tanışması, önünde yeni bir dünyanın kapılarını açacaktır Yılmaz Güney’e.

Yılmaz Güney, 1959’da Atıf Yılmaz’ın yönetmenliğini yaptığı Bu Vatanın Çocukları ve Alageyik isimli filmlerin hem senaryosunu yazar, hem de filmlerde rol alır. Karacaoğlan’ın Karasevdası’nda da yönetmen yardımcılığı yapar. Yeni Ufuklar ve On Üç gibi dergilere öyküler yazan Yılmaz Güney, bir öyküsünde komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle yargılanır ve 1961’de bir buçuk yıl hapis cezasına mahkûm olur.

VE ‘ÇİRKİN KRAL’ LAKABINI ALIR

Yılmaz Güney, Kamera

İki yıl sonra tekrar kaldığı yerden devam eden Yılmaz Güney, o dönemde daha çok macera filmleri çeker. Filmlerinde ezilen, hor görülen bir “Anadolu çocuğunun” otoriteye başkaldırısı vardır. Bu dönemde “Çirkin Kral” lakabını alır. Bu dönemdeki en önemli çalışması, Lütfü Akad’ın yönettiği ve kendisinin yazdığı bir film olan Hudutların Kanunu’dur. Bu dönem boyunca oyunculuğunu geliştiren Yılmaz Güney, abartısız ve yalın oyunculuk anlayışı bu dönemde artık oturtmuştur.

CEZAEVİ GÜNLERİ

Yılmaz Güney, 1972’de “devrimcilere yardım ve yataklık yaptığı” gerekçesiyle 2 yıl hapse ve sürgüne mahkûm edilir. Yılmaz Güney içeride kaldığı süre boyunca sinema ve sanat ile ilgili fikirlerini, şiir ve öykülerini o dönemde çıkarmaya başladığı Güney dergisinde yayınlar.

CEZAEVİ SONRASI ‘ARKADAŞ’ FİLMİ

1974’te cezaevinden çıktıktan sonra aynı yıl Arkadaş filmini çeker. Yine aynı yıl Endişe adlı filmi çekerken Yumurtalık ilçesindeki bir gazinoda ilçe yargıcı Sefa Mutlu’yu öldürmekten tutuklanır ve Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde başlayan yargılamaların sonucu 13 Temmuz 1976’da 19 yıl hapis cezasına çarptırılır.

FİRAR

Beş yıl hapis yattıktan sonra 9 Ekim 1981’de Isparta Yarı Açık Cezaevi’nden yurtdışına firar eder.

Firardan sonra Kemer’de bir otelde konaklayıp, Kemer’den Rodos’a, oradan Atina aktarmalı olarak Fransa’ya geçti.

Marsilya’dan yaptığı girişin ardından bu kentte iltica belgesi aldı.

SÜRÜ, YOL, DUVAR

Cezaevinde sinema ile olan ilgisi devam eder. Bu dönemde Güney’in yazdığı Sürü Zeki Ökten tarafından, Yol ise Şerif Gören tarafından çekilir. Yol’un kurgusunu tekrar yapar ve Cannes Film Festivali’nde ödül alır.

Yurtdışına kaçtıktan sonra Fransa’da Duvar filmini çeker. Güney’in, 1976’da Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi’nde tanıklık ettiği, çocuklar koğuşunda çıkan ve tüm cezaevine yayılan bir isyanın sinemaya aktarıldığı Duvar onun son filmi olmuştur.

Son yıllarını Paris’te geçiren Güney, mide kanseri nedeniyle 9 Eylül 1984’te yaşamını yitirdi. Paris’te bulunan Père Lachaise Mezarlığı’na gömülüdür.