Evvel yavaşladı artık de hali değişiyor! Sarsıntı dalgaları büyük gizemi çözdü

Nature Geoscience’ta yayımlanan yeni bir araştırmaya nazaran, 1991 ile 2023 yılları ortasındaki zelzele bilgileri, iç çekirdeğin vakitle değişen bir “morfolojiye” sahip olduğunu ortaya çıkardı.

DAHA YAVAŞ BİR DÖNÜŞ

Aylar evvel yapılan bir çalışma, Dünya’nın iç çekirdeğinin yavaşladığını gösterirken, artık tıpkı grup büyük bir sürprizi daha gözler önüne serdi: Çekirdeğin biçimi de değişiyor!

Güney Kaliforniya Üniversitesi liderliğindeki araştırma takımı, 1991-2023 ortasındaki zelzele datalarını tahlil ederek, yüzeydeki deformasyonları rotasyonel değişikliklerden ayırmayı başardı. Ortaya çıkan sonuçlar, çekirdeğin “iç yüzeyinin” yukarı-aşağı hareket ederek yahut heyelan gibisi kaymalarla farklı formlar aldığını işaret ediyor.

DEPREM DALGALARI İPUÇLARI VERDİ

Bu form değişimini kanıtlamak için bilim insanları, Güney Atlantik’teki Güney Sandwich Adaları yakınlarında meydana gelen sarsıntılardan elde edilen PKIKP dalgalarını inceledi. Toplamda 168 dalga çifti üzerinde gerçekleştirilen karşılaştırmalar, iç çekirdeğin vakte bağlı olarak farklı biçimler alabildiğini gösterdi. Bilim insanlarının iddiasına nazaran, sıvı dış çekirdek, iç çekirdeğe karşı bir basınç uygulayarak bu kısmi deformasyonlara neden oluyor.

DEMİR VE NİKELİN SIR DOLU DANSI

Yaklaşık 1.221 kilometre yarıçapa sahip, yüklü olarak demir ve nikelden oluşan katı bir yapıya sahip olan iç çekirdek, adeta gezegenimizin kalbi pozisyonunda. Fakat direkt müşahede yapmak imkânsız olduğu için tüm sırlarını, yalnızca sarsıntı dalgalarının verdiği ipuçlarıyla açığa çıkarabiliyoruz.

Araştırmanın başyazarlarından John Vidale, elde ettikleri bulguların “iç çekirdeğin yüzeyinin yukarı-aşağı hareket etmesi ya da heyelan gibisi kaymalar yaşaması” biçiminde yorumlandığını söylüyor.