Gezegenlerin Eşzamanlı Gökyüzündeki Seyri

Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü’nden Prof. Dr. Tolgahan Kılıçoğlu, gökyüzünde 6 gezegenin aynı hatta bir araya gelmesinin oldukça nadir bir olay olduğunu vurguladı. Güneş sistemimizde toplamda 8 gezegen bulunduğunu ve bu gezegenlerin Güneş etrafındaki yörünge sürelerinin birbirinden farklılık gösterdiğini belirtti.

Kılıçoğlu, “Uranüs’ün Güneş etrafında bir tur atması, neredeyse bir insan ömrü kadar sürmektedir. Bazen, Güneş’e olan uzaklıkları nedeniyle gezegenler yörüngelerinde tesadüfen aynı bölgeye gelebiliyor. Bu tür olayların gerçekleşme olasılığı genellikle düşüktür. Şu anda böyle bir dönem içerisindeyiz” şeklinde konuştu.

Prof. Dr. Kılıçoğlu, Güneş’e uzak olan Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün gezegenlerinin gruplandığını ve bu dönemde Venüs ve Mars’ın da bu gruba katıldığını ifade etti. Bu duruma “gezegen defilesi” veya “gezegen geçidi” adının verildiğini aktardı. Kılıçoğlu, bu olayın astrofotoğrafçılar ve gökyüzü gözlemcileri için büyük bir heyecan kaynağı olduğunu belirtti. “Eğer iyi bir teleskopunuz varsa, tek bir gecede 6 gezegeni gözlemleme fırsatına sahip olabilirsiniz. Bu, sıradan bir olay değil; yaklaşık 30 yıl önce, 1995-1999 yılları arasında da bu uzak gezegenler Güneş sisteminde benzer bir şekilde yakın konumda bulunmuşlardı” diye ekledi.

Gelecek yıllar içerisinde benzer olayların birkaç kez daha yaşanma şansının olduğunu belirten Kılıçoğlu, özellikle 2027 yılına geldiğimizde Jüpiter’in bu gruptan ayrılmaya başlayacağını ve tekrar dolanarak Satürn’e ulaşmasının 10 yıl süreceğini ifade etti. Aynı zamanda Uranüs ve Neptün’ün bir araya gelmesinin ise tam 170 yıl sürdüğünü vurguladı. Bu nedenle, Uranüs’ün gruptan ayrıldıktan sonra Neptün ile tekrar buluşması için uzun bir bekleme süresinin gerekeceğini, bunun da neredeyse 2150 yılının sonrasına denk geleceğini söyledi.

Gözlemler İçin En Uygun Zaman

Kılıçoğlu, gezegenleri gözlemlemek için en uygun zamanın güneş battıktan yaklaşık 19.00-19.30 saatleri olduğunu belirtti. Gözlemcilerin ilk olarak Satürn ve Venüs’ü gözlemlemelerinin faydalı olacağını, çünkü bu gezegenlerin batı ufkuna en yakın konumda olduklarını ve ilk olarak batacaklarını ifade etti.

Ayrıca, gezegenlerin gözlemi için şehir ışıklarından uzak durulmasının gerektiğine dikkat çeken Kılıçoğlu, “Ancak gezegenler çok parlak olduğu için sadece hedef gezegenleri görmek adına çok uzaklara gitmeye gerek yok. Yıldızlarla birlikte görünmelerini sağlamak için karanlık yerler tercih edilebilir” dedi. Öte yandan, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn gezegenleri teleskop olmadan çıplak gözle de görülebilmektedir.