Otizm teşhis eden görüntü oyunu: Muvaffakiyet oranı çok yüksek
Bilim insanları, otizmli çocukları tespit etmek için hareket takibi yapan yeni bir görüntü oyunu aracı geliştirdi. CAMI (Computerized Assessment of Motor Imitation, Bilgisayarlı Motor Taklit Değerlendirmesi) isimli bu sistem, çocukların ekrandaki bir karakterin hareketlerini ne kadar düzgün taklit ettiğini kıymetlendirerek yüzde 80 doğruluk oranıyla otizm teşhisi koyabiliyor.

Araştırma, CAMI’nin yalnızca otizmli çocukları tespit etmekle kalmayıp, sıklıkla karıştırılan otizm ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (ADHD) teşhislerini ayırt etmede deyüzde 70 muvaffakiyet oranına sahip olduğunu ortaya koydu.
Otizm çoklukla toplumsal bağlantı zahmetleriyle ilişkilendirilse de, araştırmalar duyusal-motor zorlukların da kıymetli bir rol oynadığını gösteriyor. Otizmli çocukların jestleri, yüz sözlerini ve hareketleri taklit etmekte zorlandıkları biliniyor. Bu hünerler, insanların vücut lisanı aracılığıyla bağlantı kurmalarında kritik bir yer tutuyor.
CAMI, işte tam bu noktada devreye giriyor. Nottingham Trent Üniversitesi’nden psikolog Bahar Tunçgenç, sistemin bu farkı nasıl ortaya koyduğunu şöyle açıklıyor:
“CAMI, otizmli çocukların yaşadığı duyusal-motor zorlukları ortaya çıkarıyor ve bu meselelerin ADHD’li çocuklarla paylaşılmadığını gösteriyor.”
SİSTEM NASIL ÇALIŞIYOR?
CAMI, çocuklardan ekrandaki karakterin dans gibisi hareketlerini 1 dakika boyunca taklit etmelerini istiyor. Bu sırada çocuğun hareketleri iki farklı kamera tarafından kaydediliyor. Daha sonra CAMI sistemi, çocuğun taklit yeteneğini sıfır ile 1 ortasında bir puan vererek kıymetlendiriyor.
- 0 puan hiç taklit edememeyi,
- 1 puan ise harika taklit etmeyi temsil ediyor.
Araştırmada, 7 ile 13 yaş ortasındaki 183 çocuk test edildi. Bu çocuklardan:
- 21’i yalnızca otizm (ASD) teşhisi aldı,
- 35’i yalnızca ADHD teşhisi aldı,
- 63’ü hem ASD hem de ADHD teşhisi aldı,
- 65’i ise nörotipik (herhangi bir teşhisi olmayan) çocuklardan oluşuyordu.
Otizmli çocuklar ortasında düşük CAMI puanı ile otizm belirtileri ortasında güçlü bir bağ bulundu. Bilhassa toplumsal etkilenme ve tekrarlayan davranışlarla ilgili semptomlar ile düşük CAMI puanı ortasında direkt bir ilişki olduğu görüldü.
Ancak, bu düşük skorların ADHD özellikleriyle ilişkisi olmadığı belirlendi. ADHD’li çocuklar daha yüksek CAMI puanları aldı, fakat bu puanlar yalnızca otizm teşhisi olan çocuklarla kıyaslandığında manalı bir fark yaratmadı.
Bu sonuçlar, CAMI’nin şimdi tam manasıyla otizm ve ADHD teşhisinde tek başına kâfi olmayabileceğini, fakat büyük bir potansiyel taşıdığını gösteriyor.
HIZLI VE EĞLENCELİ TEŞHİŞ YÖNTEMİ
Bahar Tunçgenç, CAMI’nin en büyük avantajlarından birinin kolaylığı olduğunu vurguluyor:
“CAMI’yi heyecan verici yapan şey, kolay kolay uygulanabilmesi. Görüntü oyunları zati çocuklar için çok tanınan. Hem eğlenceli hem de süratli sonuçlar veriyor. Kliniklerde yaygın olarak kullanılmasını umut ediyorum.”
Bu yenilikçi teşhis usulü, ilerleyen periyotlarda otizm ve ADHD teşhisinde erken teşhis sürecini hızlandırabilecek ve tabiplere daha objektif datalar sunabilecek.
Araştırmanın sonuçları, British Journal of Psychiatry mecmuasında yayımlandı.