Oxford Üniversitesi tarih yazdı: Işınlanmak imkansız değil!

Oxford Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, bilgisayar algoritmalarının temel bileşenleri olan mantıksal kapıları, ortalarında yaklaşık 1,8 metre aralık bulunan iki kuantum işlemcisi ortasında muvaffakiyetle ışınlamayı başardı.

Bilim insanları, ışık parçacıklarını (veya fotonları) kullanarak iki başka aygıt ortasında paylaşımlı bir kuantum kontağı oluşturabildi.

Bu, iki işlemcinin tıpkı algoritmayı paylaşarak hesaplama misyonlarını tamamlamak için uzaktan çalışmasına imkan sağladı.

ÖLÇEKLENEBİLİRLİK SORUNU VE ÇÖZÜMÜ

Bu buluş, kullanılabilir kuantum bilgisayarlarının inşasını etkileyen “ölçeklenebilirlik sorununu” çözebilir.

Ancak şu anda milyonlarca kübiti işleyebilecek tek bir bilgisayarın devasa boyutlarda olması gerekiyor, bu da birden fazla insanın bu sisteme sahip olmasını imkansız kılıyor.

Kübitler (veya kuantum bitleri), standart bir bilgisayarın klâsik bitlerinin yerini alır.

Yeni buluş tüm bunları değiştiriyor ve bilim insanlarının tek bir devasa makine inşa etmek yerine, dataları daha küçük aygıtlar ortasında taşıyabilmesine imkan tanıyor.

OYUNUN KURALLARI DEĞİŞİYOR

Ekip, bilgisayar biliminde oyunun kurallarını değiştirecek bir yenilik olabilecek kadar güçlü rastgele bir kuantum aygıtının milyonlarca kübiti işleyebilmesi gerektiğini açıkladı.

Geleneksel bitler dataları sıfırlar ve birler halinde depolayıp iletirken, kübitler tıpkı anda her iki durumda da var olmak için kuantum fiziğini kullanır.

Bu nedenle kuantum aygıtları bir gün bilgisayar sanayisinde ihtilal yaratabilir; zira bir bilgisayarın süreç suratını değerli ölçüde artırabilirler.

IŞINLANMA BİRİNCİ SEFER BAŞARILMADI

Bu, bilim insanlarının kuantum ışınlanmasını muvaffakiyetle gerçekleştirdiği birinci sefer değil.

Daha evvel memleketler arası gruplar, kübitleri hareket ettirmeden ışınlanma yoluyla dataların bir yerden diğer bir yere nasıl aktarılabileceğini göstermişti.

2023’ün sonlarında bilim insanları, imgeyi fizikî olarak göndermeden, ışığı kullanarak ışınlamayı bile başardılar.

Ancak Oxford takımı, bunun kuantum kapılarının (algoritmaların temel düzey bileşenleri) uzun aralıklara ışınlanmasının birinci örneği olduğunu söylüyor.