112 yıllık tarihi org, Jacob Benda yorumuyla yine sahnede

Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampüs’te yer alan Albert Long Hall’da gerçekleştirilen “Seslerin Kutlaması” isimli resitalde bestekar J.S. Bach, Stephen Paulus, George Thalben Ball, Charles-Marie Widor, Charles Tournemire ve Camille Saint-Saens’in yapıtlarına yer verildi. Konser sonrasında açıklamalarda bulunan Jacob Benda, 6 yaşında piyano çalmaya başladığını ve hayatı boyunca piyanist olmak istediğini söyledi.

Piyanist olmak için üniversiteye gittiğini lisana getiren Benda, “Üniversitenin son yılında borulu orgla tanıştım ve çok sevdim. Bu yüzden mezun olduktan sonra org peşinde koşmaya karar verdim. Akabinde org performansı alanında yüksek lisans derecemi aldım. O vakitten beri konserler veriyorum. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki St.Thomas Üniversitesi’nde ders veriyorum.” halinde konuştu.

Türkiye’de birinci kere konser verdiğini, onarımı yapılan orgla üç gün geçirdiğini ve orgla neler yapılabileceği üzerine çalıştıklarını tabir eden sanatçı, “Bu akşam buradaki iştirak beni çok etkiledi. Çok enerjik bir dinleyici kitlesiydi. Sonra doğaçlama yaptığım kimi Türk ezgilerini ve akabinde Johann Sebastian Bach ve Charles Tournemire isminde bir Fransız bestekarın müziklerini ekledim. Bu org 1913 yılına ilişkin ve orgun imalcisi İngiltere’dendi. O periyotta inşa edilen organların hoş bir temsili. Bu kadar eski ve çalınabilir bir orga sahip olmak hakikaten olağanüstü.” değerlendirmesini yaptı.

“BÖYLE BİR ORGLA ÇALARKEN İNSAN BİRAZ GERGİN OLUYOR”

Sahnede sanatkara eşlik eden İstanbul Kilise Orgları Grubu baş teknisyeni ve kurucusu Tarkan Şendal ise eğitime birinci evvel piyano çalarak başladığını belirterek, “Sonra ‘Piyanonun içinde neler oluyor?’ diye merak ederek piyano teknisyenliğini öğrendim. Sonra org çalmaya başlayınca ‘Orgun içinde neler oluyor sanki?’ diyerek Polonya ve ABD’de org teknisyenliğini öğrendim.” tabirlerini kullandı.

Tarihi bir orgla çalmanın güç tarafları olduğuna değinen Şendal, “Açıkçası bu türlü bir orgla profesyonel manada çalarken insan biraz gergin oluyor. Zira orgun bütün içini dışını tetkik etmiş ve görmüş birisi olarak takımca kimi anlarda orgun bu ağır kullanımı karşısında yüreğimiz ağzımıza geliyor. Zira orgumuz kırılgan, 112 yıllık. Takdir edersiniz ki o yüzden biraz gergin geçti benim için.” diye konuştu.

“Seslerin Kutlaması” başlığıyla gerçekleşen dinletide org virtüözü Jacob Benda, J.S. Bach’tan bir barok devir klasiği olan “Toccata and Fugue in E BWV 566” ile açılışı yaptı. Akabinde Stephen Paulus’un Baron Suiti’nden “A Refined Reflection Blithely Breezing Along” ile devam ederek George Thalben-Ball’dan ve Paganini’nin pedal solo çeşitlemelerinden örnekler sundu.

Daha sonra sırasıyla Charles-Marie Widor’un org senfonisinden “No: 9 II. Andante Sostenuto”, Charles Tournemire’den “Victimae Paschal Laudes” üzerine koro doğaçlaması ve Camille Saint-Saens’in “Hayvan Karnaval” da Jacob Benda yorumuyla icra edildi. Benda, konserde sürpriz olarak “Üsküdar’a Sarfiyat İken” modülünü ve “İstiklal Marşı”nı da çaldı.

Boğaziçi Üniversitesine 1913 yılında bağışlanan org, muhakkak periyotlarda onarıma uğradı. Son olarak 2024’te tarihi orgun kapsamlı bir ekspertizi yapılarak enstrümanın hava sistemi, göğüsleri, boruları, swell ve choir odaları, elektrik ve pnömatik sistemleri incelendi. Yapılması gereken çalışmalar sıralandı. Onarımın akabinde tüm düzenek ayarlamaları, entonasyon ve akord denetimleri ile estetik denetimleri yapılarak kullanıma hazır hale getirildi.