3 bin 500 yıllık izler: Anadolu’daki gizemli küllerin sırrı çözüldü

Hacettepe Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevinç Günel’in başkanlığını yürüttüğü Tepecik Höyüğü’ndeki hafriyatlarda 2023 yılında ağır küllerin olduğu bir katman bulundu.

Küllerin rengi ve yapısı nedeniyle volkanik patlama kaynaklı olabileceğini pahalandıran takım, tahlil için Viyana Teknik Üniversitesi Atom Enstitüsüne kül örneği gönderdi.

Yapılan çalışmaların akabinde Santorini Adası’ndaki volkanik küllerle emsal elementler taşıyan küllerin, adada 3 bin 500 yıl evvel yaşanan volkanik patlamadan sonra bölgeye geldiği belirlendi.

Höyükteki küllerin kökeninin Santorini olduğuna dair hazırlanan bilimsel makale, geçen aralık ayında uluslararası arkeoloji dergisi Anatolica’da yayımlandı.

“Geniş alanda ve kalın katman halinde”

Prof. Dr. Sevinç Günel, Santorini’de milattan evvel 1500’lü yıllarda meydana gelen yanardağ patlamasının tesirinin Batı Anadolu’dan Doğu Akdeniz’e kadar görülebildiğini söyledi.

Kazılarda rastladıkları küllerin bölgede çıkmış bir yangınla bağlı olmadığını belirten Günel, volkanik küllerde gözle sıkıntı görülebilen kristal formunda cam kırıkları üzere oluşumların bulunduğunu, bu küllerin de bu yapıda olmasının kendilerine bir volkanik külü işaret ettiğini anlattı.

Günel, Tepecik Höyüğü’ndeki volkanik küllerin epey geniş alanda ve kalın katman halinde olduğunu tabir ederek, şu bilgileri paylaştı:

“Bu küllerin tahlil çalışmaları Viyana Teknik Üniversitesi Atom Enstitüsü’nde gerçekleştirildi ve tahlil sonuçları da Santorini külleriyle emsal elementleri yansıttı. Bu laboratuvarda tahlil ettirmemizin nedeni, Santorini yanardağıyla ilgili araştırmalara ve data tabanına ilişkin bilgilere sahip olmalarıdır. Hasebiyle kesin sonucu biz de elde etmiş olduk.

Yapı kalıntılarının bulunduğu alanda hatta mimariyle ilişkili kapların üzerini kaplamış ve yetişkin bir bireye ilişkin olduğunu düşündüğümüz iskelet üzerinde de külleri açığa çıkardık. Bu kapsamda tahlil sonuçlarının Santorini küllerini vermiş olması, günümüzden 3 bin 500 yıl öncesi Santorini’de gerçekleşen volkanik patlama ve natürel ondan sonra süregelen zelzelelerle ilgili tahribatı ortaya koydu.”