İnönü Mağarası Kazı Çalışmaları ve Hititler
İnönü Mağarası’ndaki kazı çalışmaları, Hititler dönemine ışık tutuyor. Tarih öncesi yerleşimlerin izlerini keşfedin ve bu eşsiz kültürün yaşam tarzını, sanatı ve günlük hayatını daha yakından tanıyın.

İnönü Mağarası Kazı Çalışmaları
Ereğli ilçesine bağlı Alacabük köyünde yer alan İnönü Mağarası’nda kazı çalışmaları, 2017 yılında Ereğli Müze Müdürü Ahmet Mercan’ın liderliğinde ve Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (BEUN) Arkeoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Hamza Ekmen’in bilimsel danışmanlığında 25 kişilik uluslararası bir ekip tarafından başlatılmıştır. Yapılan keşifler sonucunda, İnönü Mağarası’nın 6500 yıl öncesine dayanan bir geçmişe sahip olduğu ve Batı Karadeniz Bölgesi’nin en eski yerleşim alanlarından biri olduğu tespit edilmiştir. Mağaradaki arkeolojik çalışmalar sürerken, yerleşim alanı koruma altına alınmıştır.
Hitit Kralları ve Kaşkalar
Doç. Dr. Hamza Ekmen, İnönü Mağarası kazılarının, günümüzden 6500 yıl önce, Kalkolitik Çağ’da insanların burada yaşadığını gösterdiğini ifade etmiştir. Tarih boyunca mağarada 5 ayrı döneme ait yerleşim tespit edilmiştir. Özellikle 3’üncü kültür tabakasında, M.Ö. 1650 ile 1200 yılları arasında hüküm süren Hititler’e ait kalıntılara rastlanmıştır. Hititler, ‘Geç Tunç Çağı’ dönemlerinde süper güç olarak anılmalarına rağmen, yağmacı Kaşkalar gibi iç sorunlarla da mücadele etmişlerdir. Ekmen, “Hitit Kralları, Hattuşili’den II. Şuppiluliuma’ya kadar birçok kez kendi iç sorunlarına değinmişlerdir. Kaşkalar, Hititlerin zayıfladığı dönemlerde, dağlık ve ormanlık bölgelerden inip, Hitit kentlerini ve önemli yerleşim alanlarını tahrip etmişlerdir. Hatta bir Hitit metninde, Hititler’in en önemli tanrılarından biri olan Fırtına Tanrısı’nın kenti Nerik’i bile bu Kaşkalar’a karşı kaybettiklerine dair bilgiler bulunmaktadır” demektedir.
Kaşkalar Hakkında Bilgi Eksikliği
100 yılı aşkın süredir devam eden Hititoloji çalışmalarında, çivi yazılı metinlerde Kaşkalara sıkça rastlanılmasına rağmen, bu topluluğun yaşam alanlarına dair somut bir bulgu elde edilemediği belirtilmektedir. Doç. Dr. Ekmen, “Hitit Arkeolojisi ile ilgilenen akademisyenler, Anadolu’nun bu kayıp topluluğunun kim olduğunu bulmak için yıllardır araştırmalar yapmaktadır. Ancak neredeyse bir asırdır elde edilen veriler, Kaşkalar’ın kimliği hakkında somut deliller sunmamıştır” şeklinde ifade etmektedir.
Hitit Objeleri ile Benzerlikler
Hititler’in Zonguldak çevresinde hüküm sürmediği, ayrıca İnönü Mağarası’ndaki yaşam tarzının da Hitit uygarlığına benzemediği ancak metinlerde Kaşkalar’ın yaşam alanı olarak tarif edilen bölgenin İnönü Mağarası’na benzer özellikler taşıdığı vurgulanmaktadır. Ekmen, “İnönü Mağarası’nda yaptığımız kazılarda, 3’üncü tabakada elde edilen bulgular, bu bölgedeki yerleşimlerin üreteceği bulgularla örtüşmemekte. Ancak metal eşyaları, çağdaş Hitit bulgularıyla karşılaştırdığımızda, neredeyse bire bir benzerlik göstermektedir” demektedir. Bunun yanı sıra, İnönü Mağarası’nın bulunduğu coğrafi konumun, Hitit metinlerindeki Kaşkalar’ı tanımlayan özelliklerle uyumlu olduğu belirtilmektedir.
Kayıp Topluluğa Dair İlk Kanıtlar
Mağarada yapılan kazılarda, Hitit damga mühürleri ile benzer özellikler taşıyan bir damga ve Şapinuva’da bulunan bir hançerin bire bir özelliklerini yansıtan bir hançerin bulunduğu belirtilmektedir. Doç. Dr. Ekmen, “Kazılarımızda oldukça küçük bir alanda yoğunlaştık ve mağaranın 3’üncü tabakası sakinlerinin, mağara içindeki su kaynaklarına karşı önlem aldığını düşünmekteyiz. Mağaranın tabanına ahşaplar döşenmiş ve bu yapılar ya yaşam alanı olarak ya da depo olarak kullanılmış. Ahşaplar üzerinde çok sayıda metal, kil ve kemikten yapılmış objeler ele geçmiştir. Bu bulgular, Anadolu’nun kayıp topluluğuna dair önemli ipuçları sunmaktadır” şeklinde açıklamalar yapmaktadır.