Yapay zeka bunu da başardı: Güneş’ten gelen jeomanyetik fırtınaları varsayım ediyor!

Güneş’in ağır manyetik alan etkileşimleri tarafından yönlendirilen plazma ile dolu hareketli küresi koronal kütle atımları (CME’ler) olarak bilinen, uzaya fırlatılan devasa yüklü parçacık patlamalarına yol açıyor.

Bu patlamalar dünyaya hakikat yöneldiklerinde ise uydu bağlantısını, GPS sistemlerini ve elektrik şebekelerini bozabiliyorlar.

Bu nedenle, CME’leri evvelden kestirim edebilmek, çağdaş astronomi için büyük bir zorluk olmaya devam ediyor.

YAPAY ZEKA GÜNEŞ VARSAYIMLARINDA ÇIĞIR AÇIYOR

Cenova Üniversitesi’nden Sabrina Guastavino liderliğindeki bir araştırma, makine tahsili algoritmalarının güneş kestirimlerini ihtilal niteliğinde değiştirebileceğini gösterdi.

Ekip, onlarca yıllık güneş verisini tahlil ederek, Mayıs 2024’te gerçekleşen güçlü bir güneş fırtınasını başarılı bir halde tespit eden bir yapay zeka modeli geliştirdi.

Bu gelişme, gelecekteki uzay hava olaylarını daha yüksek doğrulukla öngörme konusunda büyük umut vaat ediyor.

GÜNEŞ FIRTINALARINI İDDİA ETMENİN ZORLUKLARI

CME’ler, Güneş’in manyetik alan çizgileri birdenbire yine hizalandığında ortaya çıkar ve büyük ölçüde güç açığa çıkarır.

Bu olaylar, uzayda binlerce kilometre/saniye süratle ilerleyerek bazen birkaç gün içinde Dünya’ya ulaşabilir.

UZAY HAVA KESTİRİMİNDE YAPAY ZEKANIN ÖNEMİ

Bu araştırma, yapay zeka dayanaklı kestirimlerin, jeomanyetik fırtınalar için daha erken ve daha kesin ikazlar verebileceğini gösteriyor.

Uydu teknolojisine bağımlı dallar için büyük değer taşıyan bu gelişme, birebir vakitte güneş kaynaklı elektrik kesintilerini önlemek için güç sağlayıcılarına da yardımcı olabilir.

Ayrıca daha hassas kestirimler, kutup ışıklarını (aurora) izlemek isteyenler için daha uygun fırsatlar yaratabilir.

GÜNEŞ’İN BEKLENMEYEN PATLAMALARINA KARŞI KORUYABİLİR

Yapay zekanın güneş fiziğine entegre edilmesi, Güneş’in dinamiklerini anlamada büyük bir adım olarak görülüyor.

Yapay zeka modelleri geliştikçe, uzay havasının iddia edilmesinde ve Dünya’nın teknolojik altyapısının Güneş’in beklenmedik patlamalarına karşı korunmasında kritik bir rol oynayabilir.