2 bin yıllık gizem çözüldü: Yanmış parşömen birinci defa okundu

Bilim insanları, 79 yılında Vezüv Yanardağı’nın patlamasıyla kömürleşen ve fizikî olarak açılması mümkün olmayan parşömenin içeriğini, X-ray taramaları ve yapay zeka takviyeli tahlillerle ortaya çıkardı. Araştırmayı yürüten Vesuvius Challenge grubundan Stephen Parsons, “Parşömenin tamamını okuyabileceğimiz konusunda artık epey eminiz” dedi.

İlk tahlillerde parşömende Yunanca harflerin net görülebildiği, metnin muhtemelen felsefi bir içeriğe sahip olduğu belirtildi. Herculaneum’da keşfedilen yüzlerce yanmış parşömen, geçmişte açılmaya çalışıldığında parçalanmıştı.

Bu nedenle, Oxford Üniversitesi’ne bağlı Bodleian Kütüphanesi’ndeki kimi parşömenler yıllardır dokunulmadan koruma ediliyordu. Fakat gelişen teknolojiyle bilim insanları, yeni bir sistem geliştirdi.

İngiltere’deki ‘Diamond Light Source’ isimli tesisin sunduğu yüksek güçlü X-ray ışınları sayesinde parşömen ziyan görmeden tarandı. Akabinde, yapay zeka yardımıyla metindeki mürekkep izleri tespit edildi.

Bilim insanları, hem papirüs hem de mürekkebin karbon bazlı olması nedeniyle ayrım yapmanın son derece sıkıntı olduğunu ancak yeni tekniklerle başarılı sonuçlar elde edildiğini söyledi.

Parşömenin tamamının okunması için çalışmaların sürdüğü ve yakında daha uzun metinlerin ortaya çıkarılabileceği bildirildi.