Yoldaşımız At: At Kültürü Üzerine Kapsamlı Bir Eser

Atların biyolojik yapısından ırklarına, atlı bozkır kültüründen Anadolu atlarına, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi at kültüründen atların dünya tarihindeki macerasına kadar geniş bir yelpazeye sahip olan Yoldaşımız At adlı kitap yayımlandı. Yazarlar Kudret Emiroğlu, Ahmet Yüksel ve fotoğrafçı Ümit Uzmay, bu eser için uzun süren araştırmalar yaparak arşivleri, kütüphaneleri inceledi, bilimsel yayınları taradı. Ayrıca, yılkı atlarını gözlemlemek üzere dağ başlarında dolaştılar; at sırtında çiftlikleri, haraları ve çayırlıkları gezip faytoncular, nalbantlar ve seyislerle değerli görüşmeler gerçekleştirdiler. Yıllarca süren titiz çalışmalarının ardından 244 sayfalık bu kapsamlı kitap ortaya çıktı.

Yoldaşımız At, “At ve İnsan”, “Yeleden Toynağa”, “Atın Tarihi”, “Osmanlı At Kurumları”, “At Bilimi Irklar ve Yarışlar”, “Cumhuriyet Dönemi Atçılık Politikaları”, “Geleneksel Sporlar” ve “Bugün Atçılığımız” gibi 8 bölümden oluşmakta ve Osmanlı ile Cumhuriyet dönemi at kültürünü derinlemesine ele almaktadır. Demirören Yayınları tarafından özel kutu ve çantasında sunulan bu eser, sınırlı sayıda Türkçe olarak basıldı. Genişletilmiş baskısıyla alanındaki en kapsamlı eser olan Yoldaşımız At, atlar üzerinden insanın zaman, mekân ve bedenle olan ilişkisini incelemek isteyenler için önemli bir referans kaynağı olarak dikkat çekiyor.

At Kültürü ve İnsanlık Tarihi

Proje Direktörü Bedri Göğalp, Yoldaşımız At kitabının insanlık tarihindeki atlı serüveni gözler önüne serdiğini belirterek, “Okurların baş ucunda duracağına inandığımız ve yayıncısı olmaktan gurur duyduğumuz bu eser, atların insanlık tarihiyle olan bağını kanıtlayan önemli bilgiler sunuyor. Bugün dünyadaki bütün safkanların yüzde 93’ünün atası olan Byerley Türk, Darley Arap ve Godolphin Berberi atlarının yanı sıra, geçmişte ata sadece spor için binilmediği, hatta ilk başlarda ata binilmediği, atlı savaş arabası birliklerine verilen önemin vurgulandığı ve ilk at kitabının Anadolu’da yazıldığı gibi ilginç bilgiler de yer alıyor.” dedi.

Kitabın yazarlarından Ahmet Yüksel, atlara olan ilgisinin uzun yıllardır devam ettiğini belirterek, “Yıllar boyunca atlarla ilgili objeler, kitaplar ve belgeler topladım. Bu alandaki merakım her zaman vardı ve bir gün bunu somut hale getirme düşüncesi de aklımda bulunuyordu. 2000 yılında Kudret Emiroğlu ile birlikte böyle bir kitap hazırlama fırsatımız oldu. Kitabımız, yalnızca atın yetiştirilmesi ve zooteknisiyle değil, onun kültürü, edebiyatı, tarihi, geçmişi, insanla ilişkisi, Anadolu insanı ile bağı, savaşlara ve tarihe etkisiyle bugüne kadar uzanan bir at kültürünü anlatıyor. Anadolu insanı ve at arasındaki ilişki çok derindir; at, neredeyse günümüzde Türk ve Anadolu insanının hayatından çıkmış olsa da, geçmişte onun vazgeçilmez bir yoldaşıydı. Bu ilişki tarih boyunca devam etti ve bugüne kadar geldi. Biz de bu güçlü bağları ve at ile insan arasındaki etkileşimi anlatmaya çalıştık. Kitabımızda atın yetiştirilmesi, bilgisi, edebiyatı, tarihi, geçmişi, sporu gibi tüm yönlerine değindik. Bu kitap, at kültürüne dair kapsamlı bir kaynak oluşturmayı hedeflediğimiz bir çalışmaydı ve nihayetinde bu amaca ulaştık. Demirören Yayınları tarafından prestijli bir yayın olarak yayımlanan kitabımız, at konusundaki temel referans kaynağı haline geldi ve bu bizim için büyük bir gurur kaynağıdır.” dedi.

Saha Çalışmaları ve Gözlemler

Kitabın diğer yazarı Kudret Emiroğlu, “Böyle bir kitabı yazmak için yola çıktığımızda, önce büyük bir coşku ile saha çalışmalarımıza başladık. Mevsim gereği ilk olarak Toros Dağları’na giderek yılkı atlarını görüntüledik. Ardından fotoğrafçımızla birlikte Eskişehir’deki at çiftlikleri, at yarışları ve satışları üzerinden Anadolu turumuza devam ettik. Atla ilgili kasabaları ve köyleri ziyaret ederek geniş bir saha çalışması gerçekleştirdik. Sonrasında ise kuramsal çalışmalarımıza yöneldik. Atın biyolojisinden zoolojisine, tarihinden insanla olan ilişkisine ve genetik bilgilerine kadar hem sahada hem de teorik olarak derinlemesine araştırmalar yaptık. Yoldaşımız At kitabının son şekli Demirören Yayınları tarafından prestijli bir yayın olarak basıldı ve fotoğrafların en iyi şekilde yayımlandığı haliyle örnek teşkil etmektedir. Ahmet hocamın da belirttiği gibi, bu eserin ortaya çıkmasından dolayı gururluyuz” diye konuştu.