Uzun periyodik ve tekrarlayan öksürüklere dikkat! Astım habercisi olabilir

Hırıltı, hışıltı, nefes darlığı

Astımın ne olduğundan bahseden Doç. Dr. Çiçek, “Astım, solunum yollarının, bronşların periyot devir tetikleyicilerle etkilenmesi sonucu, ataklar halinde seyreden hırıltı, hışıltı, nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi, teneffüs zahmeti ve öksürük üzere semptomlarla seyreden bir hastalıktır.  Astım çocukluk çağında toplumsal hayatın kısıtlanmasına neden olabilen, okul devamsızlığının ve hastane yatışlarının kıymetli nedenlerinden biridir. Ülkemizde yüzde 5 ila 10 ortasında görülmektedir. Astımlı hastaların şikâyetleri, atakları ve öksürükleri geceleri daha fazla olabilmektedir. Eforla öksürüğün, nefes darlığının artması ve efor kapasitesinin düşmesi de epey tipiktir. Bazen de yalnızca tekrarlayan ve uzun müddetli öksürüklerle çocuklar astım tanısı alabilir” diye konuştu.

Ev tozu akarları neden olabilir

Çocukluk çağı astımının ise teneffüs yollarının uzun soluklu süreçte enflamasyonu ile karakterize bir hastalık olduğunun altını çizen Doç. Dr. Çiçek, astımlı çocukların hava yollarının yapısal olarak daha hassas olduğunu ve çoklukla kolay bir uyaran/tetikleyici karşısında bile şikayetlere neden olarak tabibe müracaatlara sebep olduğunu belirtti. Doç. Dr. Çiçek, çocukluk çağı astımına neden olan tetikleyici faktörleri ise şöyle sıraladı: “Sıklıkla alerjenler (aeroalerjenler, konut tozu akarları, polenler, küf sporları, hayvan epitelleri gibi), teneffüs yolu enfeksiyonları soğuk hava, hava kirliliği, keskin kokulara, kimyasallara maruziyet, efor yapmak (gülme, ağlama, koşma), reflü, az sıklıkta da besin alerjileri.”

Nefes darlığı görülebilir

Astımlı çocukların şikayetlerinin yaş kümelerine nazaran farklılıklar gösterebileceğini ve hastadan hastaya nazaran değişebileceğini söyleyen Doç. Dr. Çiçek, “Genellikle semptomlar aralıklı olarak ortaya çıkar ve hastalık devirleri ortasında sağlıklı, şikayetlerin olmadığı bir periyot de olur. Hırıltı, hışıltı, nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi, eforla tetiklenen öksürük, gece artan öksürük şikayetleri ya da yalnızca uzamış öksürük ile karşımıza gelebilirler. Bilhassa birinci 5 yaş çocuk kümesinde kolay teneffüs yolu enfeksiyonları, burun akıntısı sonrası sık bronşiolit atakları, ilaçlı buhar/nebül tedavileri ihtiyacı ile kendini gösterebilirken, daha büyük yaş kümesinde yaşıtlarına nazaran çabuk yorulma, efor kapasitesinde kısıtlanma, nefes darlığı ile hastalar tabibe başvurabilirler” dedi.

Bazı testlerle teşhis konulabilir

Tanı konma sürecini anlatan Doç. Dr. Çiçek, “Çocukluk çağı astımından şüphelenmek için astım hastalığını yeterli tanımak ve hastanın hikayesini, şikayetlerini tam manasıyla anlamak gerekir. Zira çocukluk çağı astımı bir klinik teşhistir. Alerjinin varlığını tespit etmeye yönelik testler yapılır. Lakin alerjisi olmadan da hastaların emsal şikayetleri olabilir ve çocuk çağı astım tanısı alabilir. Altta yatan alerjik bir yerin olması hastaların daha yakın takibini gerektirir” açıklamasında bulundu.

Astım süreksiz midir?

Astımın süreksiz olup olmadığı konusunda ailelerden sık soru geldiğini belirten Doç. Dr. Çiçek, “Hastanın astım hastalığının süreksiz mi, kalıcı mı olacağını öngörmek hastadan hastaya değişebilen, birçok etkenin rol oynadığı bir süreç sonrası tartışılabilir. Astım semptomlarının birinci başlangıç yaşı değerli bir etkendir. Semptomlar ne kadar ileri yaşta başlarsa, hastalık kalıcılığı riski bir o kadar artar. Öbür belirleyici faktörler genetik yükün fazla olması, alerjen hassaslığının yüksek olması, teneffüs işlev testlerinde düşüklük olması, eozinofili, öteki alerjik hastalıkların varlığı, hava kirliliğine ve sigara dumanına maruziyet olarak sıralanabilir” dedi.

Hangi durumlarda uzman tabibe danışılmalı?

Astım tedavisinin muvaffakiyetinin âlâ bir aile-hasta-doktor bağlantısına bağlı olduğunu belirten Doç. Dr. Çiçek, “Atak semptomları ve tedavisi konusunda aile ve hasta bilgilendirilmeli, dikkat edilmesi gerekenler ve konutta uygulanacak yazılı acil durum hareket planı aileye verilmelidir. Lakin kimi durumlarda şiddetli astım atakları meskende tedaviye karşılık vermeyebilir ve hastanede tedaviye devam etmek gerekebilir. Konutta uygulanan rahatlatıcı ilaçlar ile 1 saat içerisinde düzelme olmuyor, şikayetleri azalmıyor, hışıltı, ıslık sesi gibisi wheezing, süratli nefes alıp verme, göğüste çekilme, karın kaslarının kullanılması kelam konusu ise, beslenmede azalma, uyku hali, şuur bulanıklığı, siyanoz (morarma) var ise, konuşurken zorlanma, duraksama oluyorsa, konutta rahatlatıcı ilaç kullanım gereksinimi 3 saatten daha sık aralıklarla olmaya başladıysa ve bu durum 24 saatten daha uzun mühlet devam ettiyse kesinlikle hastane kaidelerinde tedaviye devam edilmelidir” sözlerini kullandı.

Tedavi yolları

Tedavi yollarını anlatan Doç. Dr. Çiçek, “Uzun dönemde astım tedavisinin gayesi astımda denetimi sağlamaktır. Hastanın şikayetlerinin yoğunluğuna ve astım denetim seviyesine nazaran tedaviler planlanır. Bu kapsamda günlük semptom denetimi ve hastalığın seyrini olumsuz etkileyecek risk faktörlerinden hastanın korunmasının sağlanması önerilir. Hastanın astımına eşlik edebilecek ko-morbid hastalıkların tedavisi planlanır. Tedavi rehberlerindeki birinci seçenek, direkt hava yollarına verilen ilaçlardır. Bu ilaçlar iki kümeye ayrılır. Denetim edici (önleyici) ilaçlar ve semptom giderici (rahatlatıcı) ilaçlar. Rahatlatıcı ilaçların sık kullanımı sakıncalıdır, denetim ediciler ise tabip denetiminde nizamlı kullanılmalıdır. İleri basamak tedavilerde biyolojik casus tedavileri devreye girebilir. Öbür kıymetli tedavi seçeneği de uygun hastalarda alerjen immünoterapi sistemidir. Alerjen immünoterapi, alerjik hastalıkların ve çocukluk çağı astımının doğal seyrini değiştirebilen, alerjik tepkisi oluşturan mekanizmayı tedavi eden değerli ve tek tedavi sistemidir. Çocukluk çağı astımı erken teşhis ve hakikat planlanan tedavilerle denetim altına alınabilir. Denetimli astımı olan çocuklar ise toplumsal hayatlarını kısıtlamak zorunda kalmazlar” dedi.