Sağlıklı yalnızlık nasıl olur?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 Hayat Memnuniyeti Dataları açıklandı. Sonuçlara nazaran evli bireyler, evli olmayanlara nazaran daha keyifli. Memnunluk kaynağı bedeller ortasında ise sevgi ikinci sırada. Öte yandan ‘Kalabalık yalnızlık’ kavramının yılın sözü seçildiği 2024’te, tek kişilik hane halkı sayısı 5,3 milyonu geçti. Datalar karşısında, yalnızlık kavramının ruhsal boyutunu Dr. Öğr. Üyesi Engin Eker yorumladı.

‘YALNIZLIKLA BAŞ EDEMEME NEDENİMİZ KENDİMİZLE YÜZLEŞME GERİLİMİ’

Dr. Öğr. Üyesi Engin Eker, yalnızlıkla baş edebilme konusunda yaşanan sıkıntıların nedenlerini şöyle özetledi:

“Yalnızlığın da olgun, ehil, öz ve geliştirici yanları var. Fakat kişi kendisiyle bu manada, birtakım yüzleşmeler yaşar ve bu yüzleşmeler tansiyon yaratabilir. Tam da bu noktada tansiyonlarla baş edemediği için kendisine dönüp bakmıyor. Hasebiyle geliştirici yalnızlık, kendi gerçeğimize dönüp bakmak, kendimizi olduğumuz üzere kabul etmek ile alakalı. Lakin gerçek acı verici. Bu yüzden de uyuşturacak onca araç, meta; satın alınabilir ve oluşabilir durumdayken insanların gerçeğin acısıyla temas etmesi, olgunlaşması çok tercih edilebilir bir şey olmuyor.”

Makul seviyede yalnızlığın, kişinin kedisiyle temas edebilmek için oburuyla ortasına bariyer kurabilmesi olarak tanım eden Dr. Öğr. Üyesi Engin Eker bu süreci ‘geliştirici bir yalnızlık’ olarak nitelendirdi.

‘İLİŞKİLERİN BIRAKTIĞI BOŞLUĞU, OBJELER VE TECRÜBELER DOLDURUYOR’

Dr. Öğr. Üyesi Eker, özel günlerde medya ve reklam dünyası üzerinden aktarılan ve yalnızlığın olumsuz tarafına vurgu yapan bildirileri ise şöyle yorumladı:

“Örneğin Sevgililer Günü’nde; yalnızlığı kıymetsiz gösteren iletiler ve reklamların çokça dönüyor olmasının tüketim kültürüne hizmet edecek bir tarafı var. Bir partneri -hayatını bir arada yaşadığı biri- olmama duygusu önemli bir itibar kaybı üzere sunuluyor. Lakin yalnız insanların sayısı da giderek artıyor. Yalnızlık münasebetlerden uzak olmak da demek, bağ içinde olmamak da demek.

Bu tüketim kültürü için de geçerli bir şey zira alakalar de partnerler de satın alınabilen metalara dönebiliyor. Mesela ‘Love body’ denilen kavramlar. Yani yalnızca durumsal aşk alakaları üzere, devamı ya da geleceğe uzanan yanları olmayan bağlar demek. Şu an çok kullanılan, çöpçatanlık uygulamaları size birini bulmanın ötesinde o şahısla buluştuğunuzda nasıl davranacağınızı söylüyor.

O sebeple artık bağların en doğal yanlarının bile kurgulanabilir ve satılabilir olmasıyla da alakalı bir şey. Bağların bıraktığı boşluğu doldurabilecek bir dolu objeyle ve tecrübeyle avutulduğumuz bir sistemle karşı karşıyayız. İnternet dünyasının ve toplumsal medyanın aslında bireyi kendisine bağlayan ve başkalarıyla ortasına ilişkisel bariyerler koyduğu, görünmez duvarlar ördüğü bir dünyadayız.”

‘GÜVENDE HİSSETMEDİĞİMİZDE HAZZIN PEŞİNE DÜŞERİZ’

Haz ve heyecan arayışıyla kurulan bağların hayatı geçirmek için güzel bir formül olmadığını belirten Dr. Öğr. Üyesi Engin Eker, bu gayeyle kurulan münasebetlerin ruhsal kökenlerini şöyle yorumladı:

“Hayatında birden daha çok şahısla akışkan temasların içinde olmak kendini de tanımamak demek. Aslında bu önemli bir ayrılık korkusu. Ayrılık acısından kaçınmanın bir yolu. Bağ kurmak, onun bitmesi mümkünlüğünü da hesaba katmayı gerektiren bir şey. Ayrılık acısına dayanamayan bireyler, bağlanmanın imkanlarına da kapıları kapatabiliyorlar.

O yüzden, başkalarıyla küçük temaslar kurup bunlardan çok da mutluymuş üzere davranabiliyorlar. Yıllar sonra geri dönüp baktıklarında ise manalı bağlantılar ve tecrübeler bulamayabiliyorlar. Bu çok can yakıcı bir şey olabiliyor. O sebeple hazzın peşine düşmemiz, inançta hissetmediğimiz vakit yaptığımız bir şeydir.

Bunun üzerine hazzın ve heyecanın peşinde bu kadar koşmak, günü geçirmemize yardımcı olabiliyor lakin hayatı geçirmek için âlâ bir usul olmayabiliyor. Zira insanoğlu lakin ilginin içinde kendini tanıyabilir. Bize kim olduğumuzu oburu söyler lakin başkasının başladığı cümleyi bitirecek kadar yanında kalabilmek de gerekiyor.”