Uzmanlar uyardı! Sigara, uyku ve antrenman genlerden daha fazla etkiliyor

Araştırma kapsamında İngiltere’de yaklaşık yarım milyon kişi incelendi. Bilim insanları, iştirakçilerin 22 farklı hastalığa karşı genetik risklerini belirledi, obezite ve yüksek tansiyon üzere yaygın sıhhat meselelerini takip etti ve yaşlanma suratlarını ölçmek için kan örneklerini inceledi. Sonuçlara nazaran, yaş, cinsiyet ve çevresel faktörler birlikte ele alındığında mevt risklerinin yaklaşık %66’sının bu değişkenlerle ilişkili olduğu görüldü.

Çalışmanın birinci müellifi ve Harvard Üniversitesi araştırmacısı Austin Argentieri, elde edilen bulguların şaşırtan olduğunu belirterek, “Çevresel faktörlerin genetikten ne kadar daha kıymetli olduğunu görmek bizi çok şaşırttı” dedi.

Başlangıçta 164 farklı çevresel faktör ele alınırken, tahliller sonucunda bu sayının 25 temel ölçüme indirildiği belirtildi. Bu faktörler ortasında eğitim düzeyi, hane geliri, uyku tertibi, fizikî aktivite, sigara kullanımı, toplumsal dayanak, zihinsel sıhhat ve çocukluk devri beden yükü üzere ögeler yer alıyor. Araştırmacılar, bu faktörlerin her birinin erken mevt riskine küçük katkılar sunduğunu, lakin birleştiğinde bu riskin önemli formda arttığını vurguladı.

Araştırma, genetik ve çevresel faktörlerin sıhhat üzerindeki tesirlerinin hastalığa nazaran değişiklik gösterdiğini de ortaya koydu. Örneğin, demans, göğüs kanseri, prostat kanseri ve kolorektal kanserler kelam konusu olduğunda genetik risk daha büyük bir etken olarak öne çıkarken, akciğer, kalp ve karaciğer hastalıkları çevresel faktörlerle daha güçlü bir ilgi gösterdi.

Araştırmaya dahil edilmeyen kimi faktörlerin de sıhhat üzerinde tesirli olabileceği belirtilirken, farklı ülkelerde benzeri çalışmaların yapılması gerektiği vurgulandı. Argentieri, “Neyin nerede kıymetli olduğunu anlamak için dünyanın farklı bölgelerinde daha fazla araştırmaya muhtaçlık var” tabirlerini kullandı.

Cambridge Üniversitesi’nden biyoistatistikçi Dr. Stephen Burgess, araştırmaya dahil olmamakla birlikte, sonuçların genlerin hayatımızı kesin olarak belirlemediğini gösterdiğini söyledi. Burgess, “Genetik zar atabilir lakin elimizi nasıl oynayacağımız bize bağlıdır” diyerek çevresel faktörlerin değiştirilebilir olduğuna dikkat çekti.