Naegleria fowleri: Beyin Yiyen Amip ve Korunma Yöntemleri

Naegleria fowleri: Beyin Yiyen Amip

Bu tek hücreli amip, ilk kez 1960’lı yıllarda Güney Avustralya’da keşfedilmiştir ve genellikle sıcak tatlı su kaynaklarında yaşamaktadır. Naegleria fowleri, 25°C ile 40°C arasındaki sıcaklıkta en iyi şekilde gelişir; ancak tuzlu su veya yeterince klorlanmamış tatlı su havuzlarında hayatta kalma şansı yoktur.

Amip, çoğunlukla suyun burun yoluyla girmesi sonucu beyne ulaşarak enfeksiyona yol açar. Bu durum, “birincil amip meningoensefaliti” olarak bilinen son derece tehlikeli ve genellikle ölümcül bir hastalığa neden olur. Hastalık oldukça nadir görülse de, enfekte olan bireylerin büyük bir kısmı hayatını kaybetmektedir. Örneğin, ABD’de 1962 yılından bu yana kaydedilen 164 vakanın sadece 4’ü hayatta kalabilmiştir.

Naegleria fowleri, kirli suyla burun yıkama gibi aktiviteler sırasında ya da tatlı suda başın suyun altına sokulmasıyla bulaşabilmektedir. Bu nedenle, burun yoluyla su girişini engellemek, enfeksiyondan korunmanın en temel yollarından biri olarak önerilmektedir. Özellikle çocuklar, su oyunları sırasında burunlarına su kaçırma riski taşıdıkları için ebeveynlerin bu konuda dikkatli olması son derece önemlidir.

Beyin yiyen amip, tatlı su havuzları ve göletlerde ciddi bir tehdit oluştururken, iyi bakımlı ve yeterince klorlanmış havuzlarda bu risk bulunmamaktadır. Bu nedenle tatlı suya girmeden önce havuzun bakım durumundan emin olmak oldukça kritiktir. Amipin neden olduğu enfeksiyonlar nadiren görülse de, enfekte olan bireyler için sonuçlar ölümcül olabilmektedir. Örneğin, Avustralya’da 2018 yılına kadar toplamda 22 vaka kaydedilmiş ve bunlardan sadece 4’ü son 20 yılda gerçekleşmiştir.

Ancak, bu riskin düşük olması, tedbirleri elden bırakmak gerektiği anlamına gelmez. Tatlı su kaynaklarında güvenle yüzmek isteyenler için en etkili korunma yöntemleri şunlardır:

• Başınızı suya sokmamak.
• Buruna su kaçmasını önlemek.

Uzmanlar, klorlanmış havuzları tercih etmenin en güvenli seçenek olduğunu vurgulamaktadır. Bu nedenle, tatlı su kaynaklarında yüzme esnasında dikkatli olunması ve gerekli önlemlerin alınması büyük önem taşımaktadır.